کد خبر:٤٠٩٩٠٨بازدید:1491تاریخ درج:يکشنبه ١٩ آبان ١٣٩٨

 مناهج الأخبار في شرح الاستبصار

منابع حدیثی

مناهج الأخبار في شرح الاستبصار:

معرفى اجمالى‏:

« مناهج الأخبار في شرح الاستبصار»، به زبان عربى، تأليف مير سيد احمد بن زين العابدين علوى عاملى( از فقهاى شيعه و از شاگردان شيخ بهايى و علامه مير داماد و از علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى و متوفاى سال 1060 ق)، در شرح كتاب« الاستبصار» شيخ طوسى است.

كتاب، در سه جلد تنظيم شده است. شارح، در جلد اول، به شرح مطالب كتاب طهارت و صلات و در جلد دوم، به تشريح مباحث كتاب صوم و خمس و زكات و در جلد سوم، به بررسى مطالب كتاب حج پرداخته است.

وى، در مقدمه شبهات متعددى( به تعبير خود ايشان« اهواء ردية») را از زبان يكى از معاصرين ذكر كرده و پاسخ داده است و چون يكى از شبهات، اين بوده كه تمام روايات كتب اربعه، خصوصا آنچه در« تهذيب» و« استبصار» آمده، صحيح است، شارح، اين كتاب را تأليف نموده تا آنچه را در مورد مطالب كتاب« الاستبصار» در زمينه اشكالات سندى و متنى احاديث، از كتب اصحاب استفاده نموده، بيان نمايد.

وى، در اين كتاب، نظريات بسيارى از علماى شيعه را مانند سيد مرتضى، علامه حلى، شهيد اول، محقق اول، محقق ثانى و نيز علماى اهل تسنن را در باب مطالب مورد بحث ذكر كرده است.

اين كتاب، منبعى خوب براى آشنايى با نظريات فقهى، روايى و رجالى مؤلف آن، مير سيد احمد بن زين العابدين علوى و بحث‏هاى مطرح ميان اخباريون و ديگر علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى مى‏باشد.

شارح، در هر مبحثى، نخست، قسمتى از كلام شيخ طوسى، صاحب كتاب« الاستبصار» را با عنوان« قال رحمه الله» ذكر مى‏كند و سپس با عنوان« اما السند» و« اما المتن» به نقد و بررسى آن مى‏پردازد.

نمونه‏اى از كار شارح:

قال رحمه الله: باب المقدار الذى يجب فيه الزكاة من الحنطة و الشعير و التمر و الزبيب.

اما السند فهو صحيح، ثم ان الشيخ رواه فى التهذيب بغير هذا الطريق، فانه رواه عن سعد عن احمد بن محمد عن ابيه و الحسين بن سعيد، ثم انه ليس موجودا فى الكافى.

اما المتن فانه يدل على نفى الزكاة فى غير الاربعة صريحا و يندفع به احتمال كون العفو من رسول الله( ص) كان فى اول الامر ثم تجدد الوجوب فى البواقى...

وضعيت كتاب‏:

در آغاز جلد اول، مقدمه‏اى به قلم حضرت آية الله سيد شهاب الدين حسينى مرعشى نجفى، در مورد زندگى‏نامه شارح نگاشته شده و پس از آن، فهرستى از مطالب همان جلد ذكر شده است.

 اين كتاب، بر اساس نسخه‏اى كه در سال 1110 هجرى قمرى نوشته شده، به چاپ رسيده است.

معرفی اجمالی مؤلف:

«احمد بن زين‏ العابدين علوى عاملى»

معرفى اجمالى:

« سيّد كمال‏الدين احمد بن زين‏العابدين علوى عاملى» از مشاهير علماى قرن يازدهم و از شاگردان ممتاز ميرداماد و شيخ بهايى به‏شمار مى‏آيد و از اين دو دانشمند بزرگ اجازه روايت داشته است.

اين عالم دانشمند و محقق بزرگوار داراى تأليفات بسيارى بوده است كه تاكنون سى‏وپنج كتاب و رساله و شرح از آن حكيم فرزانه به دست آمده است؛ از آن جمله است:« لطائف غيبيه» در تفسير آيات مربوط به عقايد،« مصقل الصفا» به زبان فارسى در رد شبهات نصارا تأليف سال 1032 ق،« رياض القدس» يا« مصابيح القدس» به زبان عربى تأليف سال 1011 ق،« روضه‏المتقين» به زبان عربى، حاشيه بر كتاب تجريدالعقايد خواجه نصيرالدين طوسى.

سرانجام كمال‏الدين پس از عمرى تحقيق و تأليف در ميان سال‏هاى 1054 ق تا 1060 ق بدرود حيات گفت.

آثار:

از وى علاوه بر آثار مذكور تأليفات ديگرى نيز به‏دست آمده است:

1- مناهج الاخبار فى شرح الاستبصار

2- الحاشيه على اصول الكافى‏

3- سدر ة المنتهى و العطيه العظمى‏