![]() |
کد خبر:٤٠٣٢٨٨بازدید:1380تاریخ درج:دوشنبه ١٦ مهر ١٣٩٧ آیت الله سید نورالدین جزایریمحدثان شیعه
|
سید نورالدین جزایری (۱۰۸۸-۱۱۵۸ق)، محدّث و ادیب امامی در قرن دوازدهم، فرزند ارشد سیدنعمت اللّه جزایری. در درس عالمانی مانند محمد بن حسن حرّ عاملی، پدرش سید نعمت اللّه جزایری، میرمحمدباقر خاتون آبادی، و میرمحمدصالح خاتون آبادی حضور یافت و پس از وفات پدرش، عهدهدار وظایف شرعی و دینی شوشتر شد. خیلی زود به مرجع و مقتدای عام و خاص تبدیل شد. نقل شده که نورالدین در کودکی موفق به دریافت اجازه روایت از شیخ حرِّ عاملی شده است. اخلاق سلطانی، انشاء الصلوات و التحیات باقتباس آیة النور یا دوازده امام، تحفة الاولیاء فی ترجمه قصص الانبیاء و المرسلین الموسوم بالنورالمبین، ترجمه حدیث وصیت هشام، حلّ بعض الاحادیث المشکلة یا حل الاخبار، از آثار وی است.زندگینورالدین در ۱۰۸۸ق در شوشتر به دنیا آمد. بزرگترین فرزند سید نعمت اللّه جزایری، محدّثِ نامآور شیعی بود. نام صحیح وی نورالدین است؛ اما برخی تذکرهنویسان به اشتباه نام او را علی و لقبش را نورالدین ذکر کردهاند. منشأ این اشتباه، خوانساری است که احتمالاً وی را با سید نورالدین علی بن علی بن حسین بن ابی الحسن موسوی عاملی (متوفی ۱۰۶۸ق) خلط کرده است. وی در شب ششم ذیحجه ۱۱۵۸ق در شوشتر درگذشت و مطابق وصیتش، در جوار مسجد جامع به خاک سپرده شد. آرامگاهش در آن شهر زیارتگاه است. تحصیلاتمقدمات علوم دینی را نزد پدرش آموخت، سپس برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت و در درس عالمان حاضر شد. در اصفهان، از نزدیکانِ شاه حسین صفوی بود و به فرمان وی کتابهایی نوشت. نورالدین در کودکی، در سفری به مشهد مقدّس، با شیخ حرِّ عاملی، محدّث پرآوازه شیعی ملاقات و از وی اجازه روایی دریافت کرد. بازگشت به وطنوی پس از اتمام تحصیلات، به شوشتر بازگشت و پس از وفات پدرش عهدهدار وظایف شرعی و دینی شد و خیلی زود مرجع و مقتدای عام و خاص گشت. حزین لاهیجی که در همین دوره از شوشتر دیدن کرده، نورالدین جزایری را فاضل خوانده و وی را در زمره اعیان و بزرگانِ آن شهر ذکر کرده است. نورالدین که روزگاری را صرف تدریس علوم دینی کرده بود، به شهرهای ایران و حجاز و عراق سفر و با عالمان و اعیان و بزرگان دیدار کرد. به نوشته عبداللطیف شوشتری، در حمله نادرشاه به شوشتر و کشتار عدهای از اهالی آن شهر، جزایری به دیدار نادرشاه رفت و او را به سبب ظلم و تعدی در حق مردم، نکوهش کرد. به نظر میرسد که این گزارش صحت نداشته باشد، زیرا هیچ یک از مورخان معاصر جزایری از این ملاقات سخنی به میان نیاوردهاند و تذکرهنویسان دورههای بعد هم به تکرار سخنان عبداللطیف شوشتری اکتفا کردهاند. وی درباره خاندان جزایری سخنان مبالغهآمیز بسیاری گفته است. نورالدین در همین دوره عزلت گزید و از معاشرت با مردم پرهیز کرد. فرزنداننورالدین پنج دختر و هشت پسر داشت. فرزندان وی، به سبب نامِ پدرشان، به سادات نوریه مشهور شدهاند؛ اما، جعفر اَعرَجی احتمال داده است که سبب این نامگذاری، انتساب آنان به سید نورالدین بن سعداللّه (از نوادگان حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام) باشد، ولی محمد جزایری این قول را چندان درست نمیداند. مشایخ حدیثمهمترین مشایخ نورالدین جزایری در حدیث عبارت بودهاند از:
شاگرداننورالدین شاگردان بسیاری داشته است که در کتابهای تراجم به شماری از آنها اشاره شده؛ از جمله:
آثارنورالدین در فقه و حدیث و لغت، کتابها و رسالههای متعددی نوشته است، از جمله:
فروق اللغات پیوستی دارد که در آن مطالب گوناگونی در ادبیات و لغت مطرح شده است، مانند چند خطبه و لغز و قطعهای ادبی که به شیوه مقامات نگاشته شده است.این مطالب موضوعات مختلفی دارند، از جمله برانگیختن مردم برای جهاد با افغانها همزمان با ورود طهماسب دوم صفوی به اصفهان و شکست اشرف افغان از سپاه طهماسبقلی (نادرشاه) در جمادی الاولی ۱۱۴۲ق. روش جزایری در نگارش کتاب فروق اللغات -که خود از آن به قانون تعبیر کرده- به وضوح متأثر از روشهای معمول در فقه است. بدین ترتیب که پس از ذکر تفاوتهای میان واژهها، به کتاب، سنّت یا کاربردهای زبانی استناد کرده، چنانکه به آرا و اصطلاحات فقیهان هم توجه کامل داشته است. خصلت و گرایش حدیثی وی در سراسر کتاب آشکار است. در کتاب فروق اللغات، برای بیان فروق لغوی، به کتب ادعیه مأثور، از جمله صحیفه سجادیه استناد شده است. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________- منابع
|
نام : | |
ایمیل : | |
*نظرات : | |
| |
متن تصویر: | |